Seksuele opvoeding en ontwikkeling, gesprekonderwerp bij Het Ontwikkellab
Seksuele opvoeding is een onderdeel van de algehele opvoeding
Het is voor Anna net zo vanzelfsprekend als dat leren lopen, praten en lezen hoort bij de ontwikkeling van een kind. Seksuele opvoeding en ontwikkeling gaat over:
- Kennis over het lichaam en gevoelens, denk hierbij aan verliefdheid, vriendschappen, lekker in je vel zitten en nieuwsgierigheid. Door je kind de ruimte te geven, kan het spelenderwijs het eigen lichaam en gevoelens ontdekken.
- Meningsvorming; hier vallen autonomie, respect voor jezelf & de ander en normen & waarden onder.
- Sociale vaardigheden; denk hierbij aan praten over, herkennen en wensen & grenzen stellen over bijvoorbeeld fijne en niet fijne aanrakingen.
Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en hebben vragen
Als jij als ouder deze vragen beantwoordt, geef je je kind betrouwbare informatie mee. Door te praten over je lijf, vriendschap, intimiteit en seksualiteit, leert je kind bovendien dat het bij jou terecht kan met vragen of problemen. In het gesprek hierover kun je ook je eigen normen en waarden meegeven.
Door te laten zien hoe je als ouder met elkaar omgaat, ben je een voorbeeld voor je kind, ook als het gaat om seksualiteit.
Praten over seksualiteit kan kinderen en jongeren weerbaarder maken tegen seksuele intimidatie en seksueel misbruik. Door met je kind te praten over seksualiteit laat je zien dat praten over seks gewoon is en zullen zij (later) beter over seks, wensen en grenzen kunnen communiceren.
Door seksuele voorlichting te geven kun je je kind voorbereiden op de puberteit.
Het liefst voordat ze in de puberteit komen, is het advies van Anna. Daarna ben je vaak alweer te laat en willen ze op die leeftijd misschien niet meer met jou over seksualiteit praten. Uit onderzoek blijkt dat kinderen, die een goede band hebben met hun ouders en met hun ouders op een positieve manier kunnen praten over seksualiteit, later vaak minder problemen hebben op dit gebied. Zo beginnen ze over het algemeen later met seks en beschermen ze zich beter tegen zwangerschap en soa’s. Ze zijn ook meer tevreden over hun seksuele relaties, dan kinderen uit gezinnen waarin seksualiteit niet bespreekbaar was of als negatief werd gezien.
Tips van Anna om het gesprek met je kind aan te gaan
Uit onderzoek blijkt ook dat kinderen het liefst informatie over relaties en seksualiteit van hun ouders krijgen (school staat op de tweede plaats). Thuis hiervoor aandacht hebben is daarom belangrijk. Anna gaf deze tips voor kinderen in de basisschoolleeftijd:
- Gebruik een aanleiding, bijvoorbeeld een bericht of een tv-programma als aanleiding voor een gesprek. “Ik lees hier net dat… wat vind jij daarvan?
- Stel open en uitnodigende vragen.
- Wees een voorbeeld. De manier waarop ouders met elkaar en anderen omgaan, ruzie maken en problemen oplossen is een voorbeeld voor kinderen.
- Toon interesse. Probeer bijvoorbeeld op de hoogte te blijven van waar je kind naar kijkt op tv en internet. Je kunt hiernaar vragen en af en toe eens meekijken. Stel je kind vragen over wat het ziet en keur niet alles af.
- Moedig kind aan eigen mening te vormen en als kinderen vragen naar jouw mening, vertel die dan. Maar leg ook uit dat andere mensen een andere mening kunnen hebben.
- Gebruik humor. Bij het praten over relaties en seksualiteit mag je best een beetje humor gebruiken. Humor neemt eventuele spanning af.
- Doe iets tijdens het praten. Voor kinderen is het gemakkelijk om over een gevoelig onderwerp te praten als ze je niet direct hoeven aan te kijken. Je kunt bijvoorbeeld een gesprek beginnen tijdens het tafeldekken.
- Respecteer grenzen. Kinderen hebben behoefte aan een beetje zelfstandigheid en privacy. En dus is het prima als een kind wil dat je eerst even klopt als je zijn of haar kamer binnenkomt.
- Laat merken dat kind altijd terecht kan. En weet je een vraag van je kind niet te beantwoorden? Zeg tegen je kind dat je het antwoord opzoekt en er later op terug komt.
Er zijn veel boeken over seksuele opvoeding en ontwikkeling
Het praten over seksualiteit wordt vaak een stuk makkelijker en leuker als je er een goed boek bij pakt. Anna geeft hieronder een aantal boekentips. Wil je meer weten over welke fase je kind doorloopt in de seksuele ontwikkeling? Dan raadt Anna het boek ‘Seksuele ontwikkeling’ van schrijfster Channah Zwiep aan.
